Wetsovertreding, intransparantie en weer tonnen naar Remarkable; wat klopt er eigenlijk wel aan de financiën van BBB?

De jaarrekening over 2023 die BBB onlangs heeft gepresenteerd, vertelt weer veel over de partij en haar nog jonge geschiedenis. Als je er nog wat andere officiële financiële gegevens bijhaalt, blijkt dat er ook in 2023 weer zo’n € 200.000 naar het bedrijf van BBB-oprichter Wim Groot Koerkamp is gestroomd. Dat brengt de teller voor Remarkable op zo’n € 800.000 omzet sinds de oprichting van BBB. Dat is  een bedrag dat zelfs Thierry Baudet, toch zeer bedreven in het leegtrekken van de kas van zijn partij, doet watertanden.

Maar het is ook duidelijk dat BBB alles in het werk stelt om de financiële verantwoording zo ondoorgrondelijk en ondoorzichtig mogelijk te maken. De door Remarkable opgezette beweging wordt daarbij geholpen door Versluis Accountancy uit Schoonhoven, een bedrijf dat al jaren broddelwerk aflevert op het gebied van het controleren van de financiën van de BoerBurgerBeweging.
En als je wat dieper duikt in de wereld achter de jaarrekeningen van BBB, dan blijkt dat de partij zoveel minachting koestert voor haar leden, dat ze hen schaamteloos oplichten bij de verkoop van een boek van de partijleider. En dat de partij er ook geen moeite mee heeft daarbij de wet te overtreden, namelijk de wet op de vaste boekenprijs. Caroline van der Plas zelf schendt op haar beurt weer de regels die voor Kamerleden gelden omtrent integriteit en transparantie. De enig juiste vraag die je eigenlijk kunt stellen is: wat klopt er wèl rondom de financiën van BBB en fractievoorzitter Van der Plas?

Als anbi is BBB verplicht de jaarrekening van het voorgaande jaar op de website te publiceren. De vereniging BBB hield zich daar tot voor kort niet aan, maar heeft nu wel de jaarrekening over 2023 gepubliceerd. Maar niet die van 2022 of 2021, wat het vergelijken van de financiën van BBB met de afgelopen jaren direct een stuk lastiger maakt. En het is niet voor niets, want het blijkt dat de niet zo zorgvuldige accountant van BBB in de jaarrekening van 2023, ook aan het knoeien slaat met de cijfers van het jaar daarvoor.

In de jaarrekening van 2022 (rechts) bedragen de totale lasten van 2022 €762.989,-. Maar dezelfde accountant beweert bij het opmaken van de jaarrekening over 2023 opeens dat de totale uitgaven over 2022 nog maar €497.738 bedragen.  De verklaring daarvoor is onder andere dat de post ‘inkopen’ die in 2022 nog bij de lasten staat en €437.366 bedraagt, in de jaarrekening van 2023 opeens bij de inkomsten staat en nog maar €262.505 bedraagt.
Een accountant die €174.861 uit de boekhouding weet te toveren, komt niet over als de meest accurate figuur. Maar dit is niet het enige opmerkelijke. Waar aan de inkomstenkant van de jaarrekeningen de contributie en de overheidssubsidie in 2022 nog als aparte posten genoemd worden, mogen we in 2023 opeens niet meer weten hoeveel contributie de BBB-leden betalen en hoeveel de overheid bijlegt. De vage rubriek ‘Overige baten’ die volgens de jaarrekening van 2022 nog € 182.624 bedroeg, is in de jaarrekening voor 2023 veranderd in een bedrag van € 37.181 meer dan eerst.

Maar dat is niet het enige vreemde aan de inkomstenkant van BBB. Politieke partijen zijn verplicht donaties van meer dan € 4.500 te melden. Het is bekend dat BBB in 2023 € 37.433,- ontving van enkele gulle grote gevers. Maar in tegenstelling tot andere politieke partijen, verzwijgt BBB in de jaarrekening  voor hoeveel geld aan donaties de beweging in 2023 in totaal ontving. Het is vermoedelijk ergens weggestopt in het bedrag van ‘Overige baten’.

 

€ 10.000,00	VDE Holding B.V.	Dedemsvaart	€ 10.000,00	10 juli 2023
€ 9.933,00	Devaxo Holding B.V.	Capelle aan den IJssel	€ 9.933,00	9 augustus 2023
€ 7.500,00	Graansloot Kampen B.V.	Kampen	€ 5.000,00	28 januari 2023
	Graansloot Kampen B.V.	Kampen	€ 2.500,00	20 oktober 2023
€ 5.000,00	SmartDocuments Nederland B.V.	Deventer	€ 5.000,00	10 maart 2023
€ 5.000,00	Fransen Gerrits B.V.	Erp	€ 5.000,00	3 augustus 2023

 

 

 

 

 

 

Het complete gebrek aan transparantie aan de inkomstenkant, zie je ook terug aan de kant van de uitgaven. In het jaarverslag van secretaris Elly van Wijk, wordt in zeer vage termen over de financiële situatie gesproken.

Dat BBB niet is opgericht als verlengstuk van grote agrarische bedrijven, heb ik al wel eens aangetoond. BBB is opgericht om Remarkable aan inkomsten te helpen, en verder niets. Hoezeer BBB aan dat doel voldoet, gaan we straks zien. Wat de secretaris Elly van Wijk schrijft in het jaarverslag 2023 is dat de financiële situatie een zorg is, omdat de partij 1 zetel heeft, en dus maar subsidie voor een partij met één zetel ontvangt. Dat zou voor normale partij betekenen dat de mogelijkheden om campagne te voeren gelimiteerd zijn, omdat het budget nu eenmaal geen grote uitgaven toelaat.

Maar BBB is geen normale partij en de secretaris – vreemd genoeg niet de penningmeester –vaagpraat iets over “krappe budgetten, inkomsten naar voren halen, uitgaven uitstellen en bezuinigen.”  Maar  nergens uit de jaarrekening van 2023 blijkt dat er ergens op bezuinigd is of uitgaven zijn uitgesteld. Evenmin maakt ze duidelijk welke inkomsten naar voren zijn gehaald. Hebben leden wellicht contributie vooruitbetaald? Dat is niet uit de jaarrekening op te maken, omdat de contributie niet apart vermeld staat. Het is dus een raadsel waar ze het over heeft.

Wat wel duidelijk is, is dat BBB in tegenstelling tot normale politieke partijen niet vermeldt wat de vergoeding is die de partij aan haar bestuursleden betaalt. Op de jaarrekening van reguliere politieke partijen vind je normaal gesproken een post 'vacatiegelden'. Bij BBB komt slechts de vage verzamelpost 'Kosten van bestuur en commissies' voor. Die post heet het jaar daarvoor nog 'Bestuurskosten' Ze zijn meer dan verdubbeld, van € 104.963 in 2022, tot € 234.300 in 2023. Het verdubbelen van de vergoeding voor bestuursleden is dus wat het bestuur van BBB onder bezuinigen verstaat. 

Wat we zeker weten is dat BBB veel geld uitgeeft dat het niet in kas heeft. Dat weten we ook omdat politieke partijen moeten openbaren aan wie ze door het jaar heen grote schulden (bedragen van meer dan € 25.000,-) hebben. Bij BBB gaat het om een via de Rijksoverheid geopenbaard bedrag van bijna € 600.000 (€580.592,38) in 2023.
BBB-secretaris Elly van Wijk heeft het over ‘grote zorgen’. Wat ze niet zegt is dat het batige saldo van 2022 van €583.786 per 31 december 2022, op 31 december 2023 veranderd is in een negatief saldo van € 414.055,-. In gewone mensentaal: het BBB-bestuur heeft in een jaar tijd een miljoen euro verpatst. Als er nog een kascommissie geweest was, had die voor de belangen van de leden op kunnen komen. Maar omdat het BBB-bestuur de leden heeft wijsgemaakt dat een kascommissie overbodig is, kan de door het bestuur betaalde accountant aanrommelen wat hij wil. 
Een kascommissie had ook kunnen concluderen dat Remarkable, het bedrijf dat BBB opgericht heeft in 2019, voor het vierde jaar op rij de vereniging voor zo’n € 200.000 aan kosten in rekening brengt.

Overzicht schulden groter dan € 25.000 in de periode 2 november 2023 tot en met 22 november 2023

Politieke partij	Opgave ja/nee	Totaal 2022	Totaal 2023	Eindtotaal
15. BBB	Ja	*	€ 580.592,38	€ 580.592,38

ReMarkAble communicatie B.V.	Deventer	€ 198.622,55	€ 35.766,24	3 februari 2023
ReMarkAble communicatie B.V.	Deventer		€ 27.963,58	3 februari 2023
ReMarkAble communicatie B.V.	Deventer		€ 80.754,62	28 februari 2023
ReMarkAble communicatie B.V.	Deventer		€ 25.119,96	30 september 2023
ReMarkAble communicatie B.V.	Deventer		€ 29.018,15	31 oktober 2023
Promo Concepts B.V.	Schagen	€ 187.838,83	€ 104.048,32	1 februari 2023
Promo Concepts B.V.	Schagen		€ 25.933,02	21 februari 2023
Promo Concepts B.V.	Schagen		€ 26.662,96	23 februari 2023
Promo Concepts B.V.	Schagen		€ 31.194,53	11 oktober 2023
Uitgeverij Prometheus B.V.	Amsterdam	€ 100.752,00	€ 62.970,00	25 januari 2023
Uitgeverij Prometheus B.V.	Amsterdam		€ 37.782,00	6 april 2023
Print.com B.V.	Deventer	€ 57.883,00
Brezo B.V.	Kampen	€ 35.496,00

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een bedrag van minstens € 198.622 gaat van BBB naar het bedrijf van oprichter Wim Groot Koerkamp. Ik zeg minstens, want in dit overzicht staan alleen de schulden boven € 25.000. Alle eventuele lagere en betaalde rekeningen van Remarkable komen er nog bij. Voeg het bij de  € 210.000 die dezelfde Groot Koerkamp in 2022 factureerde en de minstens € 174.000 uit het oprichtingsjaar, en je ziet hoe lucratief het voor Wim Groot Koerkamp en Henk Vermeer was om BBB als branche van hun marketingbureau op te richten. 

Via BNR weten we dat het uurtarief van Groot Koerkamp €110 bedraagt. Als je dat deelt op €210.000, kom je op 1909 uur werk. Gedeeld door een 36-urige werkweek, zou dat betekenen dat Groot Koerkamp 53 weken full time voor BBB gewerkt. Maar er hebben natuurlijk ook andere mensen voor een lager tarief gewerkt. Hoe realistisch is het dat Remarkable aan BBB werk leverde ter waarde van een full time jaartarief van de directeur? Antwoord: niet heel erg.

Interessant is verder de schuld van €100.000 aan de Amsterdamse uitgever Mai Spijkers voor de bestelling van het boek ‘Gewoon Gezond Verstand’. De massale bestelling door BBB leverde een eenmalig plekje in de bestsellerlijst op, namelijk plek 27 in week 5:

Het is interessant dat Van der Plas haar boek aanprijst met de woorden betrouwbaar en integer, maar dat is de voorvouw van BBB allerminst. Van der Plas heeft in het boek op laten nemen dat haar deel van de opbrengst naar onderzoek naar alvleesklierkanker gaat. Niet uitgeverij Bert Bakker doneert echter aan de stichting, Bert Bakker keert eerst het aandeel van Van der Plas aan haar uit, en zij doneert het geld vervolgens. Ten minste, dat is hoe het zou moeten gaan.

 

Als je echter kijkt in het register van nevenfuncties van de Tweede Kamer, geeft Van der Plas geen cent op als neveninkomsten.

Als je geen inkomsten opgeeft, is het voor kiezers en kopers ook niet duidelijk of je jouw deel van de inkomsten van het boek, ook daadwerkelijk afstaat. 

Je kunt bij Pieter Omtzigt zien hoe je dat in zo’n geval wel doet als Kamerlid:

Ik zeg niet dat Caroline van der Plas het geld zelf houdt, maar omdat ze weigert transparant te zijn over haar neveninkomsten, is niet de verifiëren hoeveel het aandeel van Van der Plas is, en wat ze ermee doet.

Dat is overigens niet voor het eerst. Van het BoerBurgerBoek dat zij samen met Remarkable maakte, zou de opbrengst ten goede komen aan de BBB, maar uit de gepubliceerde jaarrekeningen blijkt op geen enkele manier dat BBB inkomsten van het boek heeft genoten (ik heb al een keer omstandig uitgelegd dat penningmeester Henk Vermeer de inkomsten van het boek doorsluisde naar Remarkable om alle werkzaamheden voor BBB te financieren. Het is op zich niet vreemd om betaald te worden voor werkzaamheden, maar Remarkable liet zich er juist op voorstaan dat het BBB geen geld in rekening bracht. 
En als bij BBB iets misgaat, gaat het meestal ook mis in het kwadraat. In de webshop van BBB kun je het boek van Van der Plas kopen voor € 24,95. Er worden naar het zich laat aanzien geen verzendkosten berekend.

 

De ironie is dat wie echt zijn gezond verstand gebruikt, het boek gewoon bestelt bij een lokale boekhandel, want daar is het slechts € 20,99. 

 

Het is niet alleen vreemd dat de webshop van BBB €3,96 meer rekent, het is ook nog eens verboden. Dat komt omdat Nederland het systeem van vaste boekenprijzen kent en die is voor het boek Gewoon Gezond Verstand op €20,99 vastgesteld.

Het zegt veel over de financiële betrouwbaarheid van BBB dat het zich geen ene moer aantrekt van de wet. Maar nog meer dat het zoveel minachting heeft voor de eigen kiezers, dat ze hen schaamteloos een poot uitdraait.

Toen de huidige minister van landbouw Femke Wiersma nog bestuurslid van de BBB was, was zij verantwoordelijk voor de betalingen die BBB-penningmeester Henk Vermeer naar het bedrijf Remarkable liet stromen, maar dat buiten de boekhouding hield. Belangrijker is echter dat Henk Vermeer en Wim Groot Koerkamp zouden moeten beseffen dat als je een politieke partij opricht, je de schijn van belangenverstrengeling moet vermijden. Een bedrag van jaarlijks minstens € 200.000 voelt als een erg innige vorm van verstrengeling van belangen. Nederland heeft behoefte aan een bestuurscultuur waarin partijbonzen en Kamerleden als Van der Plas en Vermeer, wel integer zijn.